Przygotowanie medycznej publikacji naukowej – podstawowe etapy tworzenia

Przygotowanie medycznej publikacji naukowej jest procesem żmudnym i długotrwa­łym. Po określeniu tematyki nowej publikacji należy rozważyć czasopismo, do którego manuskrypt zostanie wysłany. Redakcja każdego czasopisma określa jego profil tematyczny. W zakresie jednej specjalności medycznej istnieje wiele czasopism naukowych. Niektóre z nich koncentrują się tylko na zagadnieniach klinicznych, inne tylko na problemach związanych z naukami podstawowymi. Są też czasopisma, które mają wyraźnie określone, stałe działy. Dokonanie wy­boru czasopisma przed przygotowaniem manuskryptu ułatwia jego pisanie. Można bowiem dostosować sposób prezentacji zagadnienia do wymogów cza­sopisma. Ponadto każda redakcja czasopism zaleca określony styl edytorski manuskryptu (np. wielkość czcionek, układ tabel, format rysunków). Przy wy­borze czasopisma warto także kierować się tzw. impact factor, wyrażającym „miarę oddziaływania”. Jest to wskaźnik uwzględniający częstotliwość cytowań i służy do oceny oraz porównywania czasopism pod względem ich wartości naukowej. Wysokość tego współczynnika świadczy o prestiżu i sile oddziały­wania czasopism naukowych. Jednak im jest on wyższy, tym trudniej jest opu­blikować artykuł w danym czasopiśmie.

Po wybraniu czasopisma, należy określić typ artykułu, co pozwala zapla­nować strukturę artykułu. Najbardziej standardowa jest struktura artykułów oryginalnych, które składają się z następujących rozdziałów: wstęp – określa problem badawczy i cel przeprowadzonych badań; materiał i metodyka – zawie­ra opis sposobu pomiaru obserwacji, doboru grup etc., opis procedury badaw­czej i zastosowanych modeli statystycznych; wyniki – opisujące uzyskane wy­niki z zastosowania modeli statystycznych do obserwacji; dyskusja – prezentu­jąca biologiczną (medyczną) interpretację otrzymanych wyników oraz ich po­równanie z opublikowanymi wynikami innych autorów. Ostatnim rozdziałem są wnioski, będące syntetycznym przedstawieniem implikacji biologicznej prze­prowadzonego badania.

Kolejnym etapem prac redakcyjnych jest zgromadzenie piśmiennictwa nie­zbędnego do napisania wstępu oraz przeprowadzenia rzetelnej dyskusji. Każde stwierdzenie, które nie wynika z własnego modelu badawczego, a także nie należy do podstawowej (akademickiej) wiedzy musi być poparte wynikami badań innych autorów.

Określenie struktury artykułu pozwala już na rozpoczęcie pisania pracy. Na­leży wówczas zadbać o zwięzły i jednoznaczny tytuł artykułu, klarowny język, stosując terminologię właściwą danej dziedzinie wiedzy. Wszystkie terminy nie należące do wiedzy akademickiej powinny być uprzednio zdefiniowane. Obo­wiązkowo należy poddać manuskrypt korekcie językowej oraz edytorskiej.

Jednym z problemów na tym etapie pracy jest ustalenie autorów pracy. Nie ma tu jednoznacznych zasad. Wydaje się jednak stosowne przyjęcie następują­cej zasady. Autorem artykułu jest każda osoba, która wniosła twórczy wkład w powstanie manuskryptu. Kolejność autorów jest również sprawą umowną, przy czym spotyka się dwa porządki: leksykograficzny – według alfabetu względem nazwisk albo ustala się kolejność według wkładu pracy twórczej. Wtedy na pierwszym miejscu listy autorów jest osoba będąca pomysłodawcą zrealizowanego eksperymentu.

Po przygotowaniu ostatecznej wersji manuskryptu, przesyła się go na adres redakcji wybranego czasopisma. Obecnie prawie wszystkie czasopisma me­dyczne umożliwiają przesyłanie tekstu drogą internetową. Manuskrypt jest wówczas poddawany recenzji, która najczęściej jest dwuetapowa. Najpierw redaktor sprawdza zgodność tematyki z profilem czasopisma. Jeżeli istnieje taka zgodność, manuskrypt jest przesyłany do dwóch recenzentów merytorycz­nych. Recenzja trwa od miesiąca do 3 miesięcy. Wynik recenzji może być na­stępujący: akceptacja manuskryptu do druku, warunkowa akceptacja; po doko­naniu poprawek zgodnie z sugestiami recenzenta; odrzucenie manuskryptu z uwagi na błędy metodologiczne lub zbyt niską oryginalność pracy. Należy pamiętać bowiem, że im wyższy jest impact factor czasopisma, tym większa konkurencja między zgłaszanymi manuskryptami. Wtedy też premiuje się ma­nuskrypty będące powieleniem badań innych autorów, chyba że dany problem naukowy pozostaje wciąż otwarty.

Uzyskanie akceptacji przyjęcia manuskryptu do druku kończy proces przy­gotowania publikacji naukowej.

Po trudach wielomiesięcznej pracy otrzymuje­my gratyfikację