Doktorat, zwany też rozprawą lub dysertacją, jest zagwarantowanie takiego poziomu naukowego, który mógłby być podstawą do nada­nia stopnia naukowego doktora jej autorowi. Jest to więc praca naukowa, a od tego typu prac wymaga się widocznego dążenia do wykrycia zasad, reguł czy nawet praw. Materiał, na którym oparta jest praca, powinien być dobrany, przeselekcjonowany i uporządkowany. Dotyczy to zarówno literatury zwartej i czasopiśmienniczej, jak rów­nież materiałów empirycznych.

Rozprawa doktorska ma być przykładem logicznego wywodu, jasnego wykładu i głęboko przemyślanej interpretacji uzyskanych wyników.

Niewątpliwym walorem prac doktorskich jest poznanie czegoś nowego, niedostrze­galnego dla innych. Może to znaleźć odbicie w tych pracach poprzez odkrycie drob­nego szczegółu za pomocą bardzo precyzyjnych badań lub też spojrzenie na znane już fakty z innego punktu widzenia, z którego ukazuje się ich nowe oblicze. Przed przystąpieniem do pisania pracy naukowej – pracy doktor­skiej, artykułu naukowego czy też książki naukowej – konieczne jest zrozumienie sensu cało­kształtu i składników szeroko pojętej metody naukowej, uzyskanie odpowiednich umiejętno­ści praktycznych, nawyków do pracy badawczej i pisarskiej.

Efekt doktoratu - pisanie pracy doktorskiej

Efektem w zakresie wiedzy ma być opanowanie pogłębionej wiedzy teoretycznej w określonej dziedzinie nauki, w zakresie dyscypliny nauki, erudycja w tej dziedzinie, znajomość specyfiki tej dziedziny wiedzy oraz metod jej badania. Doktorant musi bezwzględnie wykazać się tzw. twórczą oryginalnością, chociaż niekoniecznie wprowadzić do danej nauki osiągnięcia, o których można by powiedzieć, że posuwają ją naprzód. Zwykle dopiero w odniesieniu do habilitacji formułuje się bezwzględny wymóg przyczynienia się do postępu w nauce, stwierdzając, iż ma ona „wnieść znaczny wkład w rozwój dyscypliny naukowej, a habilitant wykazać się istotną aktywnością naukową”.

Twórcza oryginalność może się bowiem przejawiać w zastosowaniu nowej metody badań lub w użyciu znanej dotychczas metody do zbadania nowego problemu, w wykryciu nowych praw lub prawidłowości, udowodnieniu prawidłowości dotychczas uzasadnianych jedynie zdroworozsądkowo, wykazaniu, iż stosowane dotychczas założenia wyjściowe lub tezy są niesłuszne lub mogą być traktowane jako słuszne jedynie w odniesieniu do pewnych warunków.

Efektami w zakresie umiejętności są: zdolność dostrzegania problemów naukowych i ich rozwiązywania raz do samodzielnego rozwiązania oryginalnego problemu naukowego zawartego w rozprawie doktorskiej, a także umiejętność doboru i przeprowadzenia badań niezbędnych do jego rozwiązania oraz do samodzielnego wyprowadzania z nich naukowego wnioskowania. Doktorant ma opanowane zasady pisarstwa naukowego i pogłębioną wiedzę terminologiczną z właściwej dziedziny. W toku studiów doktoranckich i przewodu doktoranckiego nabywa też umiejętności pogłębiania swojej erudycji w drodze samodzielnego poszukiwania źródeł wiedzy i ich osobistego poszerzania. Ma podstawowe umiejętności w zakresie dydaktyki akademickiej.

Doktorant jest świadomy potrzeby ciągłego wzbogacania wiedzy i kompetencji badawczych. W procesie doktoryzowania i przygotowania pracy doktorskiej bardziej rygorystycznie niż w przypadku pracy magisterskiej traktuje się trzy główne składniki metody naukowej, tj. umiejętności samodzielnego postawienia problemu do zbadania (stanu niewiedzy), doboru i zastosowania metod badawczych oraz dostrzegania rezultatów naukowych w uzyskiwanych wynikach badań, a ponadto umiejętności zaprezentowania tych wyników na piśmie w formie mającej zdecydowanie znamiona pisarstwa naukowego.zasami warto jednak skorzystać z konsultacji i opinii naukowych aby mieć pewność co do właściwej drogi procedowania pracy …