Wiedza medyczna w doktoracie oparta na dowodach

Na naszych oczach zmienia się sposób, w jaki powinna być prowadzona praktyka lekarska. Składa się na to wiele czynników. Lawinowo zwiększa się ilość danych naukowych publikowanych w czasopismach, książkach, na spotkaniach naukowych. Szybko, niekiedy wspomagane przez agresywną reklamę, wprowadzane są nowe leki i technologie.©

Powszechne staje się zainteresowanie kosztami leczenia, jego jakością i uzyskiwanymi wynikami. Społeczeństwo staje się świadome obciążeń wynikających z ochrony własnego zdrowia, ale i praw do wysokiego standardu usług, w tym też pełnych i prawdziwych informacji o własnym zdrowiu, korzyś­ciach i ryzyku wynikającym z terapii oraz o możliwości uzyskania rekompensaty za szkody poniesione na zdrowiu.

W Polsce proces przemian w medycynie toczy się torem wyznaczonym przez społeczeństw a Zachodu.

STATISTICA - badania naukowe - statystyka w doktoracie

U podstaw nowych oczekiwań wobec środowiska medycznego leży m.in. rozwój badań klinicznych, który miał miejsce w ostatnich trzydziestu latach. Badania naukowe, podczas których w celu zobiektywizowania wyniku zastoso­wano losowy przydział do grupy badanej lub kontrolnej (randomizacja) były najpierw stosowane do oceny efektywności upraw rolniczych.

Wykorzystanie tej metodologii w medycynie rozwiązało wiele problemów; po raz pierwszy w dziejach klinicyści mogą stosować leki i inne środki terapeutyczne, których skuteczność została jednoznacznie wykazana. W latach sześćdziesiątych randomizowane badania kliniczne były rzadkością, obecnie nie jest możliwe wprowadzenie nowego leku do praktyki – bez wykazania jego efektywności w próbie eksperymentalnej. Ta sama metoda dociekań naukowych, poza farmako­logią jest też stosowana w innych dyscyplinach, np.: do oceny zabiegów chirur­gicznych czy testów diagnostycznych.

Zmianie ulegają nośniki informacji medycznej. Globalna wymiana i współpraca w tworzeniu danych naukowych powoduje, że opanowanie i stała aktualizacja całokształtu czy nawet szerszego wycinka wiedzy przez pojedyncze osoby (ekspertów) staje się niemożliwa.

Głównym źródłem staje się piśmiennic­two fachowe, coraz częściej opracowywane i dostarczane w postaci danych komputerowych.

Postęp w metody ce badań naukowych ma wpływ na sposób nauczania i uczenia się medycyny.

Coraz częściej pojawiają się publikacje dotyczące sposobów wyszukiwania, oceny, interpretacji i stosowania danych naukowych. Zmienia się sposób pisania prac naukowych; większego znaczenia nabiera poziom meto­dologiczny badań. Są już pierwsze podręczniki i czasopisma (ACP Journal) z rzetelnym i wyczerpującym przeglądem dostępnych danych klinicznych (łącznie z rozbudowanym opisem metodologii). Zawiązało się międzynarodowe stowa­rzyszenie (Cochrane Collaboration) zajmujące się zbieraniem, opracowywaniem, syntezą (meta-analiza) publikacji spełniających rygorystyczne wymagania meto­dologiczne.

Model dochodzenia do wiedzy, jaki propaguje system EBM, jest trochę inny. Podstawowe znaczenie przypisuje się obserwacjom usystematyzowanym, prowadzonym w sposób powtarzalny i wolny od błędów spowodowanych wpływem czynników ubocznych, zmieniających losowość próbki statystycznej (BIAS).

Badania takie pozwalają na uzyskanie rzetelnej wiedzy o rokowaniu, wartości testów diagnostycznych, skuteczności zastosowanego leczenia. Brak takich danych zmusza do wyciągania wniosków na podstawie doświadczenia klinicznego i intuicji. Ich interpretacja powinna być zawsze ostrożna, gdyż uzyskane tym sposobem informacje mogą być błędne.

W systemie EBM nie odrzuca się doświadczenia i „instynktu klinicznego” – jest oczywiste, że wielu aspektów praktyki medycznej nie można dogłębnie zbadać.

Wiedza medyczna w doktoracie oparta na dowodach by
Wiedza medyczna w doktoracie oparta na dowodach

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *