Metoda sondażu diagnostycznego pozwala na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu, zakresu, poziomu i intensywności, następnie na ocenę i w wyniku tego na zaprojektowanie modyfikacji. Metoda ta daje opis pewnych zjawisk masowych oraz ważniejszych procesów przebiegających w zbiorowościach i umożliwia ich wyjaśnienie. W części opisowej pozwala ona na uzyskanie odpowiedzi na pytania! dotyczące poglądów badanych, ich opinii, motywów, zachowania, oczekiwań, postaw, danych o środowisku rodzinnym, rówieśniczym, lokalnym (J. Muchnicka, 1974, s. 133-143). Metodę sondażu można stosować, gdy osoby wybrane jako respondenci są w stanie dostarczyć potrzebnych informacji.
Metoda ta „jest sposobem gromadzenia wiedzy o przedmiotach strukturalnych i funkcjonalnych oraz o dynamice zjawisk społecznych, opiniach i poglądach wybranych zbiorowości, nasileniu się i kierunkach rozwoju określonych zjawisk, o wszelkich innych zjawiskach instytucjonalnie nie zlokalizowanych, posiadających znaczenie wychowawcze, w oparciu o specjalnie dobraną grupę reprezentującą populację generalną, w której badane zjawisko występuje” (T. Pilch, 1977, s. 126).
Badający powinien dążyć do wybrania próby reprezentacyjnej, która stanowiłaby możliwie najwierniejsze odbicie struktury, wszystkich elementów i wszystkich cech badanej populacji. Stosując metodę sondażu w badaniach nieprezentacyjnych, kiedy uogólnienia mają charakter sprawozdawczy, twierdzenia dotyczą jedynie osób, które znalazły się w zbiorowości badanej. Sondaż diagnostyczny pozwala na sprawdzenie, czy badane zjawisko występuje oraz na określenie stopnia jego natężenia.
Należy pamiętać o tym, że sondaż diagnostyczny nie daje wiedzy o faktach, ale wiedzę o opiniach na temat tych faktów. „Metodę sondażu zaleca się stosować szczególnie wtedy, gdy pragniemy dowiedzieć się o opiniach (także przekonaniach) respondentów na temat interesujących nas spraw oraz o tym, jak je oni oceniają i w ogóle co o nich wiedzą lub chcieliby wiedzieć na ich temat. Przydatna może się okazać również w badaniach postaw, motywów i zainteresowań respondentów, czy zasobu posiadanych przez nich wiadomości o badanym zjawisku, procesie, zdarzeniu” (M. Łobocki, 2003, s. 244). Najszersze zastosowanie metoda ta ma w badaniach socjologicznych (Z. Gostkowski, 1990).
W badaniach sondażowych najczęściej są stosowane takie techniki, jak: wywiad, ankieta, analiza dokumentów osobistych i inne.
Sondaż diagnostyczny jako metoda badania w doktoracie by www.doktoraty.pl